SZKODNIKI

SZCZUR

Najchętniej zamieszkuje piwnice, kanalizację, wysypiska śmieci, magazyny i składy. Chętnie przebywa w okolicy wody, dobrze pływa. Jest wszystkożerny, z dużym udziałem pokarmu zwierzęcego. Aktywny całą dobę, najbardziej w nocy. Wszystkożerny, uszkadzają konstrukcje budynków. Przecinają przewody elektryczne, wodociągowe. Przenoszą ponad 50 groźnych chorób, m. in.: gorączka szczurza, leptospiroza salmonelozy, dżumę, włośnicę.

MYSZ

Niewielki gryzoń z rodziny myszowatych, przedstawiciel rodzaju Apodemus, do którego zaliczają się także inne pospolite europejskie gryzonie, jak mysz zaroślowa i mysz leśna. Mysz polna zamieszkuje lasy i stepy Europy Wschodniej i dużą czść palearktycznej Azji żeruje nocą, zjada owady, ziarno zbóż, kukurydza, warzywa, owoce. Pozostawia 10x więcej zanieczyszcza niż zjada.

KUNA

W Polsce występuje na całym obszarze kraju, zwykle w okolicach ludzkich siedzib, ruinach, lasach, a także w centrach dużych miast. Podobnie jak większość małych łasicowatych charakteryzuje się wydłużonym ciałem i krótkimi nogami. Sierść brązowa, na piersi biała rozwidlona plama; jej rozwidlenia sięgają aż do nasady przednich łap zwierzęcia. Kuny, mogą też lokalnie powodować szkody wśród zwierząt gospodarskich. Ich ofiarami może być drób, gołębie, króliki. Ponadto ogryzają izolacje kabli elektrycznych i przewody hamulcowe w samochodach, powodując częste awarie.

KRET

Budową ciała zbliżone są do ryjówkowatych. Charakteryzują się niewielkimi rozmiarami ciała, wąską, spłaszczoną czaszką z charakterystycznymi cienkimi łukami jarzmowymi. Większość ma silnie rozwinięte, zwrócone na zewnątrz, zakończone szpadłowatymi pazurami przednie kończyny przystosowane do kopania tuneli. Kret jest przyczyną zniszczeń ogródków i sadów, ale przede wszystkim niszczą korzenie roślin oraz zmniejszają jakość gleby. Bo jak wiadomo krety zjadają, bardzo pożyteczne w ogrodach i sadach, dżdżownice i zaby.

KARALUCH

Czarny, błyszczący, budowa krępa, Nie fruwa, porusza się powoli, nie wspina się, lubi ciepło. Samica składa 8-10 (25) ootek. Z ootek powstaje 16 larw. Wszystkożerny, wychodzi około dwie godziny po zmierzchu i poszukuje pokarmu. Rozprzestrzeniają grzyby, wirusy, pierwotniaki i ponad 40 bakterii chorobotwórczych. Karaczany rozprzestrzeniają czerwonkę, tyfus, cholerę, dyfteryt, trąd, tężec, nosaciznę, gruźlicę.

PRUSAK

Ruchliwe czułki, stopy z 4 członami, każdy z przylgami, dobrze wykształcone skrzydła – nie fruwa, ciało spłaszczone – przeciskają się w szpary. Potencjał rozrodczy – jedna zapłodniona samica – po roku 3,5 pokoleń = 10 milionów potomstwa. Zasiedla magazyny, szpitale, zakłady gastronomiczne, kuchnie i inne. Wszystkożerny, gdy brak białka – kanibalizm. Są przyczyna reakcji astmatycznych u wielu osób. Są pośrednimi żywicielami 12 tasiemców i 11 innych pasożytów.

PLUSKWA

Pluskwa domowa to gatunek szeroko rozprzestrzeniony w krajach klimatu umiarkowanego, w tym w Polsce. Jest to bardzo uciążliwy, krwiopijny owad. Kłująco-ssący aparat gębowy jest dobrze przystosowany do przebijania skóry i pobierania płynnego pokarmu (krwi); Samica składa wiosną białoperłowe jaja w bezpieczne miejsca, a więc w drobne szpary i szczeliny ścian i podłóg, a w mieszkaniach za ramami obrazów i luster, w spojeniach mebli, pod tapetami i boazeriami, czyli w miejsca, które służą im za dzienne kryjówki.

PCHŁA

Pasożytuje tylko stadium dorosłe, które odżywia się krwią, bezskrzydłe, o ciele spłaszczonym bocznie, o aparacie gębowym kłująco-ssącym. W Polsce występuje ponad 80 gatunków, żyją w mieszkaniach, domach, hotelach, atakują zwierzęta domowe, synantropijne i człowieka, samice składają jaja na żywicielu, w szczelinach podłogi, dywanach, wykładzinach tapicerce, gdzie rozwijają się larwy i następuje przepoczwarczenie osobnik dorosły po wyjściu z poczwarki poszukuje gospodarza. Wektory patogenów (bakterii, wirusów, riketsji i in.): dżuma, tularemia, rżyca, dur szczurzy, żywiciele pośredni pasożytów (pierwotniaków, nicieni, tasiemców, zarażenie po zjedzeniu pchły noszącej cystę tasiemca) podrażnienie skóry, drapanie ? wrota dla wtórnych infekcji bakteryjnych, alergie u zwierząt i ludzi.

WSZY

Żywiące się krwią, stałe pasożyty zewnętrzne ssaków – w tym także człowieka. Wszy wywołują niebezpieczne choroby, z których najczęściej spotykane, to: tyfus, gorączka plamista, ospa, jaglica, wschodnioazjatycki dur plamisty, gorączka, trąd, rżyca, bruceloza, salmonelloza, żółta febra i wiele innych.

MUCHA

Małe lub średnie owady, jedna para błoniastych skrzydeł z podłużnymi żyłkami, głowa ruchoma, z dużymi oczami złożonymi i 3 przyoczkami. Brudzi ściany, szyby, żarówki oddając kał, jej obecność ? niski stan higieny; Natrętna: wyjada pot, wydzieliny błon śluzowych, krew z ran, przenosi 100 gatunków drobnoustrojów chorobotwórczych, m. in. tyfus, cholerę, czerwonkę, wąglika, salmonelozę, zapalenie spojówek, jaja robaków płaskich i obłych.

WOŁEK

Owad z rzędu chrząszczy. Długość do 5 mm. Barwa czarna, przedplecze i pokrywy skrzydłowe punktowane. Wołek zbożowy jest pozbawiony skrzydeł błoniastych. Jest to gatunek synantropijny, żerujący na ziarnie zmagazynowanego zboża. Larwy rozwijają się w ziarnie żyta, pszenicy, owsa, jęczmienia, ryżu, kukurydzy. Postać dorosła żeruje w ziarnie kilka dni po czym opuszcza je przez wygryziony otwór. Uszkodzone przez wołka ziarno traci około 15% masy i nie nadaje się do celów spożywczych.

MKLIKI

Osiąga 2,5 cm rozpiętości skrzydeł. Posiada białawe skrzydła z ciemnym deseniem, jego tylna para skrzydeł jest szarawa. Gąsienice mklika mącznego, białe, pokryte krótkimi włoskami, żerują na produktach spożywczych – mąkach, kaszach, makaronach, owocach, orzechach, nawet czekoladzie. Larwy mklika mącznego potrafią znaleść się w trudno dostępnych, z pozoru zamkniętych opakowaniach produktów spożywczych, np. w kartonowych pudełkach z saszetkami herbat.

TROJSZYK

Owad z rzędu chrząszczy. Długość około 4 mm. Owad pochodzący z Ameryki Północnej, po drugiej wojnie światowej zawleczony do Europy. W Europie środkowej występuje wyłącznie w magazynach zboża. Samice trojszyka składają jaja w ziarnach zboża uszkodzonych przez inne owady takie jak wołek zbożowy. Jedna samica składa do 450 jaj, w ciągu roku może dać 4-6 pokoleń.

SPICHRZEL SURYNAMSKI

Owad zaliczany do rodziny zgniotkowatych, z podrzędu chrząszczy wielożernych, rozpowszechniony na całym świecie głównie w przechowalniach ziarna zbóż. Długość do 3 mm, szarobrunatne ubarwienie, ciało silnie wydłużone, przedplecze o żłobkowanych krawędziach, z dwoma podłużnymi wgłębieniami. Owady dorosłe nie latają pomimo posiadania skrzydeł.

ROZKRUSZEK MĄCZNY

Gatunek roztocza z rodziny rozkruszki. Występuje w magazynach. Roztocz ma długość 0,5 mm. Posiada hypopus ruchomy. Rozwój ciągły. Kilkanaście pokoleń w ciągu roku. Płodność około 250 jaj. Jaja składane na produkty. Przy temperaturze 18-20 o C i wilgotności 80%, żyją około 2 miesiące. Produkty uszkadza larwa, nimfa oraz postać dorosła. żeruje na suszach, mąkach ? nagryza je, zjada, zawilgaca oraz zanieczyszcza odchodami i wylinkami, co prowadzi do pleśnienia. Mąka zaatakowana przez tego rozkruszka pachnie stęchlizną i nie nadaje się do spożycia. Z nasion wygryza bielmo. Nie żeruje na pokarmach, które mają poniżej 12% wilgotności. Optymalna temperatura to 25-28 ° C.

RYBIK CUKROWY

Zaliczany do szczeciogonków, komensal człowieka. Jego nazwa wzięa się od srebrzystej łuseczki pokrywającej ciało oraz zwinnego poruszania się. Występuje powszechnie w domach, piekarniach i innych ciepłych i dość wilgotnych pomieszczeniach, w których może znaleść pożywienie. Rybiki prowadzą nocny tryb życia, nie lubią światła. Często wchodząc do łazienki i zapalając światło można dostrzec rybiki kryjące się w różnych szparach. Ulubiony pokarm rybika cukrowego stanowią produkty zawierające skrobię i inne polisacharydy: kleje organiczne, resztki ze stołu, cukry, a także martwe i półmartwe owady (owadzi odwłok zawiera chitynę – polisacharyd). Zdolność trawienia celulozy umożliwia rybikom zjadanie papieru, szczególnie pokrytego emulsją fotograficzną.